GEGOOCHEL MET CIJFERS EN BEGRIPPEN DOOR RIVM EN TELEGRAAF
Het RIVM past de recente geschiedenis aan. Dat heeft Corona Nuchterheid vastgesteld door het actuele dashboard te vergelijken met een screenshot van het dashboard van een week geleden. Wat is het geval? Op 9 augustus 2020 maakten we een screenshot van een grafiek van het aantal besmettelijke mensen op 31 juli 2020. Dat lag op 16.419 (1 op 1052 mensen in heel Nederland). Ze gaven daarbij een onzekerheidsmarge aan tussen de 8.510 en 25.328. Wat wil het geval? Op 17 augustus keken we nogmaals naar hetzelfde dashboard en wat gaf dat dashboard aan voor het aantal besmettelijke mensen op 31 juli 2020: Het aantal dat vorige week voor 31 juli 2020 nog op 16.419 lag, ligt nu op 28.329. Het ligt zelfs buiten de foutmarge die ze vorige week aangaven. Ja het zijn schattingen maar wat hebben we daar dan aan. De verklaring zal wel zijn dan er iedere keer nieuwe informatie binnenkomt, ook over de recente data achter ons zodat ze ook die cijfers continu corrigeren. Maar wat hebben we in godsnaam aan dit soort cijfers? Het is alsof het KNMI ons een actualisatie doet voor de verwachte kans op regen: ‘We zien nu dat de kans op regen niet 50% was maar 70% voor vorige week woensdag…’.
Bedenk daarbij dat het uiteindelijk schattingen zijn die het RIVM doet.
Zie onderstaande 2 screenshots. De Telegraaf kan er trouwens ook wat van. Daarover helemaal daaronder.
Dan de Telegraaf. In hun artikel van 17 augustus 2020 getiteld ‘Aantal coronagevallen stijgt met 482‘ is de krant aan het goochelen met begrippen en getallen. Een schrikbarende titel. Een stijging van 482 gevallen in één etmaal, toe maar. Vervolgens zeggen ze dat dit de kleinste toename per etmaal is sinds 5 augustus. OK het was de laatste tijd dus steeds nog erger. Maar wat bedoelen ze eigenlijk met coronagevallen? Bedoelt de Telegraaf daarmee zieken(?), wat je zou verwachten als je een beetje thuis bent in de begrippen IFR en CFR. IFR betekent Infected Fatality Rate (sterftekans wanneer je besmet bent), en CFR betekent Case Fatality Rate (sterftekans als je ziek bent). De begrippen IFR en CFR kom je zelden tegen in die krant. Maar wat lezen we in de volgende zin? ‘Van de mensen die positief zijn getest is ongeveer de helft 20 tot 40 jaar oud en ongeveer een kwart 40 tot 60 jaar oud.’ Dus dan hebben ze het ineens over positief geteste mensen!!! Even afgezien dat de uitslagen van die PCR-testen helemaal niets zeggen, is dit gewoon iets totaal anders. Maar de formulering suggereert dat ze met coronagevallen dus positief geteste mensen bedoelen!!!
Met ‘coronagevallen’ kun je van alles bedoelen. Maar wees als krant wel duidelijk wát je bedoelt. Ziek is wat anders dan besmet, en besmet is wat anders dan positief getest. In het begin had men het over doden, daarna over zieken, daarna over besmettingen. Op dit moment heeft men het nog steeds over besmettingen, maar telt men de positief getesten. Men verwisselt alleen voortdurend de begrippen positief getest, besmet en het niets zeggende ‘coronageval’. Op geen enkele manier maakt het artikel duidelijk dat er een verschil tussen deze begrippen bestaat.
Wat opvalt is dat er met name sinds begin augustus een sterke toename te zien is in het aantal besmettingen, oftewel het aantal positief geteste mensen. Dat komt natuurlijk omdat er sinds die tijd veel meer getest wordt (en omdat er veel vals positieve uitslagen tussen zitten, zo weten we van de analiste die dat afgelopen zaterdag keurig heeft uitgelegd op het Malieveld). Het aantal ziekenhuisopnames en overlijdensgevallen vertoont al maanden een nagenoeg vlakke lijn. Maar let op, de grafiek is cumulatief. Dus een vlakke lijn betekent dat er geen ziekenhuisopnames en overlijdensgevallen bijkomen. Men heeft hier gekozen voor een cumulatieve grafiek uit oogpunt van definitiemacht (zie cursus krantlezen), dan maken de cijfers meer indruk.
Nog even over de zin ‘Van de mensen die positief zijn getest is ongeveer de helft 20 tot 40 jaar oud en ongeveer een kwart 40 tot 60 jaar oud.’ Wat dit suggereert is dat het helemaal niet alleen maar de oudjes zijn die worden getroffen. De helft van de positief getesten zit tussen de 20 en 40 jaar en een kwart tussen de 40 en 60 jaar. Wat ze er niet bij zeggen is wat het percentage totaal aantal geteste mensen per categorie is. Misschien is het aantal geteste mensen boven de 60 wel marginaal. Maar al zou het evenredig zijn, het is ook een factor van betekenis dat de middengroepen vaker sociale contacten hebben dan de oudere groepen, op vakantie zijn geweest, met hun kinderen contact hebben. Nog een factor is dat het alleen maar zin heeft om te testen wanneer iemand ook verschijnselen toont, anders heeft zo’n PCR test al helemaal geen zin, dat hebben we dhr. Gommers recentelijk nog horen verklaren. Als dat zo is, is het ook niet zo gek dat het percentage positief getesten ook hoger ligt.
Hoe dan, alles bij elkaar zien we bij de Telegraaf niet alleen een enorm gegoochel met begrippen, maar ook met getallen,dan wel met getalsverhoudingen. Het zijn niets zeggende uiteenzettingen, die alleen maar verkeerde suggesties wekken, vooropgezet, daar mag je inmiddels wel vanuit gaan.
