SIMPELE DENKFOUT IN COMPLEX SYSTEEM

In de Telegraaf van 26 april 2020 stond een artikel waarin wiskundige Bert Slagter uitlegt hoe een intelligente corona-exit eruit ziet. Hij is een expert in complexe systemen en werd getriggerd door de uitspraak van premier Rutte die zegt met 50% van de informatie 100% beslissingen te moeten nemen. Bert Slagter betoogt dat het met zijn model toch mogelijk is. Echter, hij maakt een basale denkfout.

Men is totaal gefixeerd op de R-factor. Dat is het reproductiegetal en dat moet onder de 1 zijn om de uitbraak binnen de perken te houden en de IC’s en ziekenhuizen niet overbelast te laten raken, zo is de redenering. Het klopt dat getallen boven de 1 een exponentiële groei tot gevolg kunnen hebben. Maar waar men echter geen rekening mee heeft gehouden is dat lang niet alle besmettingen leiden tot ziekenhuisopnamen. En bovendien gaat zijn model uit van een naïeve manier van risicomijding.

Als je niet zeker weet of kinderen het virus kunnen overdragen, ga je er vanuit dat ze het wèl kunnen. Hij stelt dat je in dit soort gevallen met zo weinig mogelijk kennis, altijd terug moet vallen op het voorzichtigheidsbeginsel. Maar wat is voorzichtig? Hier kwam het kabinet in maart misschien nog mee weg. Maar in april echt niet meer. De redenering gaat er van uit dat besmettingen gevaarlijker zijn dan een langdurige lockdown. Met de kennis die we nu hebben is dat absoluut niet het geval, zie bij bronnen op deze website.

Nog even over die R-factor. Die is eigenlijk niet meer zo relevant. De IC capaciteit is voldoende gebleken. Een andere factor is eigenlijk vele malen belangrijker, namelijk het sterftecijfer. Dat is het percentage van besmette mensen dat sterft als gevolg van die besmetting. De baas van de WHO, Tedros, riep in februari dat dit 3,4% zou zijn. Dat zou inderdaad catastrofaal zijn, maar hij overdreef, zo bleek al gauw. Inmiddels weten we dat dit niet meer is dan 0,1 – 0,3%. Min of meer gelijk aan een seizoensgriep. Dit valt op te maken uit de uitzending van The Highwire van 23 april 2020.

En hoe komt dat dan? In Californië bleek het aantal besmettingen veel groter dan gedacht. Dat grotere aantal besmettingen was helemaal geen probleem. Verreweg de meeste mensen waren niet ziek, of hadden hooguit beperkte klachten. En er ontstaat op die manier kudde-immuniteit.

Simpel gezegd, als je wel besmet raakt maar niet ziek, hoe erg is dat dan? Die R-factor maakt dan ook niet meer zo veel uit. Die lockdown is vele malen erger. Bert Slagter is een slimme man, zijn model zal ongetwijfeld goed werken. Maar dat is met ieder model, als je er shit in stopt komt er shit uit. Als je niet goed op de hoogte bent, heb je niks aan zo’n complex systeem. Die intelligente corona-exit is dus net niet intelligent genoeg.

dd. 27 april 2020

P.S.: Te benadrukken is dat dit geen oproep is om de corona maatregelen niet na te leven, we moeten ons aan de wet houden. Ook is dit geen betoog om alles op zijn beloop te laten. Kwetsbaren en hen die de kwetsbaren verzorgen, moeten beschermd worden en blijven. Het is bedoeld om de juiste afweging te maken tussen wel of geen lockdown en in welke mate.